Rzeźby

Rzeźba – popularne dzieło sztuki

Rzeźbiarstwo stanowi popularną dziedzinę sztuk plastycznych. Wyróżnia się rzeźby pełne i płaskorzeźby. Te pierwsze zazwyczaj stawia się w centralnym punkcie, gdyż są wykonane do dookolnego oglądania. Te drugie zaś są przeznaczone do podziwiania z przodu, spoglądania z dołu lub z góry, dlatego bywają przeważnie umiejscowione przy lub na ścianie. Rzeźba ze względu na rozmiar może być monumentalna lub miniaturowa. Do jej wykonania używa się różnych materiałów, przez co różne są jej faktura i kolor (polichromia).

Najczęściej spotyka się rzeźby zrobione z drewna. Przygotowane mogą być również z metalu, gipsu, kamienia, tworzywa i innych rzadziej spotykanych materiałów. Rzeźby na sprzedaż mogą się różnić swoim stanem. Na aukcjach oferowane są przeważnie rzeźby niewymagające renowacji, choć można znaleźć i takie już jej poddane lub potrzebujące, a niekiedy i uszkodzone, które trzeba będzie naprawić.

Rzeźba – jaką pełni funkcję?

Powszechnie przyjęto, że rzeźba może spełniać rozmaite funkcje. Najczęściej mówi się o rzeźbach dekoracyjnych, które służą do upiększenia pomieszczenia. To doskonały sposób na nadanie wnętrzu niepowtarzalnego charakteru. Rzeźby miewają rozmaity wygląd i jest ich bardzo duży wybór. Dzięki temu każdy znajdzie taką, której styl będzie mu odpowiadał. Często spotykane rzeźby dekoracyjne to: skrzydła anielskie, maski afrykańskie, różne postaci, takie jak akrobatka, gimnastyczka czy tancerka, Temida lub Wenus w kąpieli.

Rzeźby pełnią też funkcję memoratywną. Wyróżnia się tu rzeźby nagrobne, np. Chrystusa pod krzyżem, które można postawić na cmentarnej płycie, oraz pomnikowe, spośród których największą popularnością cieszy się wizerunek Józefa Piłsudskiego.

Rzeźby spełniają nierzadko funkcję kultową. Mówi się wówczas o dziełach sztuki związanych z motywem religijnym, z bóstwami czy wierzeniami. Przykładem mogą być: posąg Chrystusa, Madonna depcząca węża, kapliczki podróżne, Matka Boska z Dzieciątkiem, Chrystus ubiczowany.

Najmniej wykorzystywana obecnie jest architektoniczna funkcja rzeźby. Jej najbardziej wymownymi dziś przejawami są: zwieńczenie, tzw. korona, którą umieszcza się przeważnie nad drzwiami, lustrem, łóżkiem czy obrazem, wilki do kominka albo konsolka, zwana też półką ścienną. W historii istnieje wiele przykładów architektonicznej funkcji rzeźby, a jednym z najbardziej znanych są płaskorzeźby w tympanonie starożytnych budowli.

Co może przedstawiać rzeźba?

Za pomocą rzeźby można przedstawić różne tematy. Na tej podstawie dokonano podziału tych dzieł sztuki na następujące kategorie:

• Abstrakcyjne, które są skomponowane zgodnie z zasadami abstrakcjonizmu, czyli nie znajdzie się w nich form obserwowanych w naturze.

• Antropomorficzne, a wśród nich rzeźby pełnofigurowe, nazywane posągami, prezentujące popiersie, czyli półpostać przedstawiającą modela w ujęciu do ramion, wyłącznie same głowy lub rzeźby twarzy.

• Floralne, czyli prezentujące motywy roślinne. Najczęściej spotykane na aukcjach są bukietiery – wazoniki o nieregularnych kształtach wzbogacone kwiatami i liśćmi, przeważnie wykonane z kamienia mydlanego (steatyt).

• Instalacje. Z uwagi na to, że są wieloelementową realizacją artystyczną, są rzadko spotykane w warunkach prywatnych, a głównie w przestrzeni publicznej.

• Zoomorficzne, a wśród nich rzeźby prezentujące zwierzęta rzeczywiste lub fantastyczne. Spotyka się je przeważnie w przestrzeni przydomowej, na przykład jako element wieńczący ogrodzenie, przy wejściu do domu, w okolicach fontanny czy oczka wodnego, choć są i takie, które doskonale odnajdują się we wnętrzu. Najczęściej na rzeźbie zoomorficznej zaprezentowane są: pies, jeleń, lew, pantera, koń lub ptactwo.