Dbamy o Twoją prywatność
Dzięki plikom cookies i technologiom pokrewnym oraz przetwarzaniu Twoich danych, możemy zapewnić, że dopasujemy do Ciebie wyświetlane treści.Wyrażając zgodę na przechowywanie informacji na urządzeniu końcowym lub dostęp do nich i przetwarzanie danych (w tym w obszarze profilowania, analiz rynkowych i statystycznych) sprawiasz, że łatwiej będzie odnaleźć Ci w Allegro dokładnie to, czego szukasz i potrzebujesz.Administratorem Twoich danych będzie Allegro oraz niektórzy partnerzy, z którymi współpracujemy.
Ułatwienia korzystania z naszych stron, prezentowania spersonalizowanych treści i reklam oraz ich pomiaru, tworzenia statystyk, poprawy funkcjonalności strony.Zgodę wyrażasz dobrowolnie. Możesz ją w każdym momencie wycofać lub ponowić w zakładce Ustawienia plików cookies na stronie głównej. Wycofanie zgody nie wpływa na legalność uprzedniego przetwarzania.
polityka plików cookiespolityka ochrony prywatnościZabezpieczanie drzew podczas budowy
Drzewa nie tylko poprawiają jakość powietrza, ale także urozmaicają krajobraz. Są nieodłącznym elementem ekosystemu. Trzeba więc o nie zadbać podczas prac budowlanych i odpowiednio je zabezpieczyć.
Czas czytania: 12 min
Kiedyś decyzja o wycięciu drzew nie przychodziła łatwo, bo była związana z formalnościami, a kary odstraszały. Ustawa z 2017 r. pozwala na wycinkę drzew na terenach prywatnych i jest to niestety nagminnie wykorzystywane podczas inwestycji. Przekonaliśmy się już o tym, że wycinka nawet kilkudziesięcioletnich drzew niektórym przychodzi z łatwością. Podejmując decyzję o wycince, warto wziąć pod uwagę to, jak długo trzeba czekać, aż wyrosną nowe. Zazwyczaj doceniamy zieleń wokół dopiero wtedy, gdy jej zabraknie.
Są osoby, które kochają zieleń – miasta ogrody i działki w sąsiedztwie lasu. Dla nich drzewa są skarbem i na pewno przydadzą się im informacje, w jaki sposób o nie zadbać, zanim rozpoczną budowę domu w wymarzonej, zielonej scenerii.
Rodzaje uszkodzeń drzew
Co może się przydarzyć drzewom podczas budowy domu? Co im grozi? Te pytania należy zadać, zanim przygotujemy się do ich zabezpieczania.
System korzeniowy
Bryła korzeniowa może ulec uszkodzeniu, a my nawet nie będziemy o tym wiedzieć. Na początek należy więc poznać funkcję, jaką pełnią korzenie.
- Najgrubsze, zwane szkieletowymi, utrzymują drzewo w ziemi. Ich uszkodzenie może spowodować zachwianie statyki drzewa i jego wywrócenie.
- Korzenie włośnikowe odpowiadają za pobieranie wody i pożywienia z gleby.
Większość korzeni znajduje się na głębokości 0,6–0,8 m (strefa pobierania składników z gleby). Do podstawowych rodzajów uszkodzeń systemu korzeniowego należą uszkodzenia mechaniczne, które mogą przydarzyć się podczas kopania fundamentów czy prac związanych z pracami na powierzchni. Odkrycie korzeni czy ich oderwanie bądź wycięcie to niejedyny problem. Podczas wykopu mogą ulec przesuszeniu. Wykop może też spowodować obniżenie poziomu wód gruntowych, co również wpłynie na niedobór wody w strefie korzeniowej. Korzenie mogą zostać zmiażdżone pod naciskiem ciężkiego sprzętu budowlanego lub podczas składowania materiałów budowlanych w obrębie korzeni. Kolejnym rodzajem uszkodzenia jest tzw. uduszenie korzeni, do którego dochodzi podczas ich zasypania, np. przy budowie nasypu. Trzecim sposobem jest zatrucie systemu korzeniowego. Wylewanie na terenie budowy środków chemicznych może spowodować przedostanie się trujących substancji do gleby, a w rezultacie uschnięcie drzewa.
Uszkodzenie korzeni jest zatem jedną z najczęstszych i najpoważniejszych w skutkach przyczyn uschnięcia czy też długotrwałego zamierania drzewa. Niestety, objawy są zauważalne dopiero po pewnym czasie i nierzadko już jest za późno, żeby uratować drzewo.
Pień
Do uszkodzeń pni dochodzi najczęściej w wyniku kolizji z drzewem – są to raczej uszkodzenia mechaniczne. Należą do nich odarcia, obicia i opalenia kory. Zdarza się czasem, że pień drzewa obwiązuje się materiałem (drut, łańcuch, żerdzie, kable), który zaciskając się, powoduje zmiażdżenie tkanki przewodzącej (łyka), a drzewo usycha. Takie same efekty może mieć również obicie kory po z kolizji z drzewem.
Korona
Uszkodzenie korony drzewa to najczęściej złamanie, odarcie bądź nieprawidłowe cięcie. Niejednokrotnie dochodzi do kolizji sprzętu budowlanego z drzewami, w wyniku czego konary zostają złamane. Niekiedy są to przewodniki, a innym razem jedynie drobne gałązki. O ile cięć w obrębie korony można dokonywać jedynie w przypadku kolizji z nowo powstającymi obiektami budowlanymi lub usuwania nadłamanych czy obumarłych gałęzi (chyba że drzewo ma mniej niż 10 lat), to niejednokrotnie są one nieprawidłowo przeprowadzane, co może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia. Oprócz uszkodzenia korony nieprawidłowe cięcia mogą również doprowadzić do zachwiania statyki drzewa, co w późniejszym czasie grozi jego wywróceniem bądź złamaniem. Obcięcie powyżej 55% korony uznaje się za uszkodzenie mogące doprowadzić do obumarcia drzewa. Trzeba również wiedzieć, że każde uszkodzenie, nawet powierzchowne, może wywołać infekcję, która osłabia drzewo.
Sposoby zabezpieczania drzew
Aby zabezpieczyć drzewa w czasie prac budowlanych, należy dokładnie przeanalizować sytuację i elementy, które mogą wpłynąć na obniżenie kondycji drzew. Najlepiej w tym celu poradzić się specjalistów, którzy dzięki wiedzy i doświadczeniu podpowiedzą optymalne rozwiązania.
Odgradzanie drzew
Metoda wygradzania drzew jest najprostsza i najtańsza, dzięki czemu nie ma możliwości wejścia w strefę ochronną drzewa. Wyznacza się ją według systemu korzeniowego bądź korony drzewa (która jest większa). Zarówno system korzeniowy, jak i zasięg korony zależą od gatunku drzewa oraz warunków siedliskowych. Jeśli gleba jest uboga, system korzeniowy jest często bardziej rozległy (w miastach niejednokrotnie systemy korzeniowe drzew są ograniczone panującymi warunkami zabudowy). Za strefę ochronną drzew dojrzałych o regularnej koronie uznaje się strefę korony. W przypadku korony wąskiej lub zdeformowanej cięciami redukcyjnymi za strefę ochronną przyjmuje się obszar równy dwukrotnej średnicy drzewa.
Drzewa najlepiej wygradzać trwałym ogrodzeniem, którego nie będzie można przesunąć. Można postawić zabudowę z drewnianych palików, do których warto przymocować poprzecznie deski. Zamiast desek można użyć siatki ogrodzeniowej. Inwestorzy często wygradzają teren elastycznymi banerami rozpiętymi na palikach, ale nie jest to dostatecznie trwały materiał. Czasem stosuje się specjalną dzianinę cieniującą, jeśli chcemy dodatkowo ograniczyć przesuszanie terenu wokół drzewa oraz osłonić teren przez materiałami budowlanymi, które przenosi wiatr (cement, styropian). Można również wygrodzić teren specjalnymi barierkami, ale ze względu na możliwość łatwego ich przenoszenia i w związku z tym wejścia w strefę ochronną, jest to rozwiązanie tymczasowe. Na ogrodzeniu warto powiesić informację, że jest to strefa ochronna drzewa i nie należy jej przekraczać podczas budowy ani składować w niej materiałów budowlanych. Może się jednak okazać, że nie dysponujemy odpowiednią przestrzenią, aby wygrodzić drzewa. Wtedy trzeba zastosować inne rozwiązania.
Ochrona korzeni
Ogólna zasada jest taka, że nie powinno się zmieniać poziomu gruntu przy drzewach. W praktyce niestety tak się dzieje i trzeba temu przeciwdziałać.
- Wykopy
Aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia systemu korzeniowego drzewa w przypadku wykopu, należy zastanowić się, czy nie można zastąpić go tzw. tunelowaniem. Polega ono na wykonaniu wykopów po obu stronach drzewa, ale poza strefą korzeniową, i zrobieniu tunelu łączącego wykopy. W ten sposób nie zostanie uszkodzony cały system korzeniowy, a jedynie część drobniejszych korzeni w obrębie tunelu.
Jeżeli w obrębie bryły korzeniowej są planowane klasyczne wykopy, należy przede wszystkim zadbać o to, aby były wykonywane ręcznie. Na pewno nie wolno ich wykonywać w odległości mniejszej niż 2 m od pobocznicy pnia (obwodu). Najpierw należy zlokalizować system korzeniowy drzewa i delikatnie odsłonić bryłę korzeniową w obrębie wykopu.
Nie wolno używać ostrych narzędzi, np. szpadla. Do rozluźniania gleby oraz usuwania ziemi spomiędzy korzeni najlepiej posłużyć się specjalistycznym sprzętem o nazwie air spade. Jeśli go nie mamy, wystarczy motyczka. Nie można wycinać korzeni szkieletowych (powyżej 2,5 cm)! Jeżeli jednak istnieje konieczność usunięcia części drobniejszych korzeni, należy tego dokonać przy użyciu ostrego sekatora lub siekiery bądź maczety. Przyjęte jest również, że po cięciu korzeni zabezpiecza się ranę fungicydem, który uchroni je przed infekcją grzybiczą.
Podczas wykopu w okresie letnim trzeba również zwrócić uwagę, aby nie przesuszyć odsłoniętych korzeni. Najlepiej na czas robót przysypać je torfem i osłonić matą trzcinową, słomianą, jutą lub folią. W przypadku wykopu związanego ze znacznym obniżeniem terenu w obrębie bryły korzeniowej drzewa należy dodatkowo zbudować ekran zabezpieczający korzenie. Można go skonstruować z desek szalunkowych i drewnianych kołków. Paliki wbijamy w dno i przybijamy poprzecznie deski tak, aby zabezpieczały korzenie. Zamiast desek można użyć siatki metalowej oraz tkaniny jutowej (lub folii), aby zabezpieczyć korzenie przed przerastaniem w kierunku wykopu. Przestrzeń między wykopem a ekranem trzeba wypełnić urodzajną ziemią lub torfem dla utrzymania odpowiedniej wilgotności. Gdy tylko jest to możliwe, należy zasypać wykop urodzajną ziemią lub warstwą kompostu.
- Nasypy
Nasypy są równie groźne dla korzeni jak wykopy. Zasypane korzenie można „udusić”. Przy tworzeniu nasypów zazwyczaj pojawia się problem z nieodpowiednim napowietrzeniem i nawodnieniem korzeni. Aby temu przeciwdziałać, należy uzbroić drzewo w specjalny system napowietrzająco-nawadniający.
- Nadmierne zagęszczenie gleby
W przypadku zbytniego obciążenia (ciężki sprzęt budowlany) i zagęszczenia gleby w obrębie bryły korzeniowej stosuje się systemy antykompresyjne. Systemy te są kosztowne i raczej stosuje się je przy budowie nawierzchni w miastach, gdzie znajdują się drzewa cenne i sędziwe. Tańsze rozwiązanie to wyłożyć ciągi komunikacyjne grubą na 15–30 cm warstwą kory lub grubego żwiru naturalnego. Tak przygotowaną nawierzchnię można przykryć płytami ze sklejki.
Pod żadnym pozorem nie wolno składować materiałów budowlanych w obrębie korzeni drzewa! Należy chronić glebę przed szkodliwymi substancjami, takimi jak cement, gruz, beton. Można dodatkowo ściółkować teren wokół drzew zrębkami lub korą (kora musi mieć odpowiednie pH; jeśli ściółkujemy drzewa, które nie lubią kwaśnych gleb, używamy kory odkwaszonej). W okresie letnim warto dodatkowo podlewać podłoże wokół pni drzew.
Ochrona pnia
Uszkodzenia pnia są najczęściej związane z kolizjami, należy więc je odpowiednio zabezpieczyć. W tym celu stosuje się klasyczne ekrany z desek wokół pnia drzewa mocowane drutem. Pień można osłonić słomianą matą lub jutą, ale te materiały nie uchronią przed obiciem, jedynie przed otarciem czy odarciem korowiny. Inną metoda jest osłanianie pnia styropianem i siatką, ale jest ona stosowana sporadycznie. Preferowaną metodą ochrony pnia jest jednak ekran z desek. Pień powinien zostać dokładnie osłonięty od podstawy minimalnie do wysokości 150 cm, a deski powinny ściśle do niego przylegać.
Ochrona korony
Ochrona korony nie polega tylko na jej osłonięciu, niejednokrotnie oznacza też cięcia. W przypadku kolizji korony drzewa z planowanym budynkiem stosuje się tego typu zabiegi. Niestety, nadużywa się tego argumentu i traktuje jako pretekst do ogołacania korony w celu dopuszczenia do budynku jak największej ilości światła, co nie ma nic wspólnego z ochroną. Takich cięć powinni dokonywać specjaliści (chirurdzy pielęgniarze drzew lub arboryści).
Inną metodą ochrony konarów przed uszkodzeniami związanymi z pracami budowlanymi jest czasowe podwiązywanie konarów, które mogłyby stanowić przeszkodę w ruchu pojazdów na budowie. Tym również zajmują się arboryści. Stosują do tego specjalne liny o odpowiednich parametrach (do podwiązywania drobniejszych gałęzi można użyć zwykłych taśm do mocowania drzewek). W przypadku konieczności usunięcia części korzeni wskazane jest cieniowanie korony w celu ograniczenia transpiracji. Polega to na rozpięciu dzianiny ochronnej w obrębie korony drzewa. Istnieje również metoda mniej inwazyjna, podobna do wygradzania drzew, polegająca na wykonywaniu dodatkowych osłon korony w formie ekranów ochronnych pomiędzy budynkiem a drzewem. Robi się to zwłaszcza, gdy drzewo jest cenne, a stawiany budynek ma więcej kondygnacji i istnieje ryzyko, że elementy budowlane będą spadać.
Dobrze wykonane zabezpieczenia nie będą oczywiście gwarancją, że nic się z drzewami nie stanie, ale w ten sposób można zminimalizować negatywny wpływ robót budowlanych na drzewostan. Prawidłowo wykonana praca przyniesie satysfakcję. Po zakończeniu budowy będziemy mogli cieszyć się nie tylko budynkiem, ale również otaczającą go zielenią.
- 209,00 zł
- SIATKA CIENIUJĄCA 90% DZIANINA OSŁONOWA 1,5x50m UV
- zyskuj do 5% z
- 34,47 zł
- MIEDZIAN EXTRA 0,5l CHOROBY GRZYBOWE ZARAZA RAK
- zapłać później z
- 63,00 zł
- 1x Substrat Torfowy 250L Torf odkwaszony Kwasny
- zapłać później z
- 60,00 zł
- Mata trzcinowa 100 x 600 cm Maty trzcinowe 1.0 x 6
- zapłać później z
- 109,99 zł
- SIATKA TKANINA CHUSTA JUTOWA 70x70cm JUTA DO BALOTOWANIA BRYŁ ROŚLIN 100szt
- zyskuj do 5% z
- 99,98 zł
- Folia budowlana izolacyjna 0,3mm 5x20 ATEST
- zapłać później z
Agnieszka Rukszto
Absolwentka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie na Wydziale Ogrodniczym na kierunku Architektura Krajobrazu. Przez kilka lat pracowała w firmie komputerowej zajmującej się sprzedażą akcesoriów komputerowych. Obecnie zajmuje się profesjonalną oceną dendrologiczną drzew. Prywatnie artystka, malarka, pasjonatka DIY w domu i ogrodzie.