Sterowniki do c.o. – jakie mają funkcje?

Najważniejszym parametrem w instalacjach grzewczych jest temperatura – musi być odpowiednio wysoka, aby grzejniki mogły utrzymać komfort cieplny w pomieszczeniach. Nie może ona osiągnąć zbyt wysokiej wartości, aby nie doprowadzić do otwarcia zaworu bezpieczeństwa i wycieku wody. Dlatego sterowniki mierzą temperaturę wody grzewczej w kilku punktach i odpowiednio sterują dołączonymi urządzeniami oraz samym kotłem.

Sterownik do kotłów na paliwa stałe

Kotły stałopalne, niezależnie od typu (zasypowe, ze spalaniem dolnym lub z podajnikiem ślimakowym), charakteryzują się dużą bezwładnością pracy – zarówno przy zwiększaniu, jak i zmniejszaniu mocy. Nie wyłączają się natychmiast, nawet gdy zamkniemy podajnik paliwa stałego lub odetniemy dopływ powietrza do spalania. Ważną rolę odgrywa również odpowiednie dozowanie paliwa, zbyt długi czas podawania zakłóca intensywność procesu spalania, zbyt krótki może doprowadzić do zasypania płomienia. Dlatego do sterowania kotłem na paliwa stałe wykorzystujemy sterowniki kotła – producenci kotłów oferują odpowiednie regulatory do prostych, jak i rozbudowanych instalacji grzewczych. Na rynku znajdziemy również niezależnych producentów regulatorów, które mogą współpracować z kotłami różnych firm. Podstawową funkcją sterownika jest utrzymanie temperatury zadanej kotła, np. odpowiednie dozowanie powietrza do paleniska. Gdy temperatura kotła jest niższa od zadanej, sterownik będzie sygnalizował tryb „praca”. Po osiągnięciu temperatury zadanej sterownik kotła przechodzi w tryb „podtrzymanie” – zyskujemy wtedy oszczędność paliwa i wydłużamy stałopalność kotła.

Ważną funkcją sterownika jest sterowanie pompami obiegowymi (c.o. i c.w.u.). Sterownik uruchamia pompę, jeśli temperatura przekroczy progową wartość załączenia – wyłącza ją, jeśli kocioł wychłodzi się (na skutek wygaszenia). Dobrze, aby sterownik pompy posiadał funkcję zapobiegającą zastaniu. Aby zapewnić ciągłe i bezawaryjne działanie, sterownik powinien załączać się na kilka minut np. co 10 dni. Obowiązkową funkcją regulatora jest również płynne sterowanie zaworem trój- lub czterodrogowym – w celu ochrony kotła przed niską temperaturą powrotu. Nowoczesne regulatory mają również funkcję pogodową, czyli uruchamiają kocioł, gdy temperatura na zewnątrz spada poniżej określonej wartości.

Sterowniki do kotłów gazowych

Kotły gazowe posiadają palniki, które regulują moc grzewczą, z jaką pracuje kocioł, zwiększając lub zmniejszając ilość dozowanego paliwa. Dzięki modulowanej pracy sterowniki do kotłów gazowych mogą proporcjonalnie regulować zadaną temperaturę wody grzewczej. Najczęściej spotykaną funkcją w takich sterownikach jest regulacja według temperatury pomieszczenia – dzięki zastosowaniu termostatu pokojowego można bezpośrednio wpływać na pracę kotła gazowego, np. poprzez włączanie lub wyłączanie źródła ciepła bądź włączanie lub wyłączanie pompy obiegowej. Takie regulatory są również wyposażone w programator, który daje użytkownikowi możliwość programowania temperatury w trybie tygodniowym.

W budynkach o większej powierzchni z wieloma pomieszczeniami praca sterownika względem temperatury wewnętrznej może spowodować przegrzewanie lub nieodgrzanie niektórych z pomieszczeń. Taka sytuacja może wystąpić, gdyż sterownik utrzymuje zadaną temperaturę w pomieszczeniu, w którym został zamontowany. W takim przypadku należy zastanowić się nad regulacją kotła względem temperatury zewnętrznej. Sterowniki pogodowe do kotłów gazowych są wyposażone w dodatkowy termostat, przeznaczony do montażu zewnętrznego. Na rynku znajdziemy także producentów, którzy oferują sterowniki pogodowe pracujące z zaworami mieszającymi. Stosując sterowniki pogodowe, należy pamiętać o tym, że ich skuteczność zależy w dużym stopniu od prawidłowej parametryzacji, tzn. od krzywej grzewczej.