„Sprawa honoru. Dywizjon 303 Kościuszkowski. Zapomniani bohaterowie II wojny światowej” Lynne Olson, Stanley Cloud – recenzja

II wojna światowa to wyjątkowo mroczny okres w i tak już burzliwej historii naszego kraju. Na tle tych tragicznych wydarzeń szczególnie mocno błyszczy jednak legenda słynnego 303. Dywizjonu Myśliwskiego, który zapisał się na kartach historii świata jako ten, który powstrzymał Hitlera przed zdobyciem Anglii.

W dzisiejszym, mocno upolitycznionym świecie, w którym coraz więcej mówi się o narodowej dumie i patriotyzmie, pilotom Dywizjonu poświęca się coraz więcej uwagi, a ich losy nie przestają fascynować. Wystarczy powiedzieć, że tylko w sierpniu do kin wejdą aż dwa filmy poświęcone ich bohaterskiej walce w przestworzach. Zanim jednak dacie się pochłonąć kinowym emocjom (w obu produkcjach występują popularni polscy aktorzy, więc wybór nie będzie prosty!), o losach żołnierzy Dywizjonu 303 przypomni wam fantastyczna książka „Sprawa honoru” autorstwa amerykańskiego duetu pisarzy i historyków, Lynne Olson i Stanleya Clouda.

Drugie życie „zapomnianych bohaterów”

Olson i Cloud nie ukrywali nawet, że początkowo ich intencje były dużo prostsze: chcieli napisać porywającą, przygodową powieść, której akcja toczyłaby się w czasie II wojny światowej. Za bohaterów obrali walczących w aeroplanach pilotów, bo ten rodzaj prowadzenia działań wojennych wydał im się najbardziej spektakularny i pobudzający wyobraźnię. Szybko jednak okazało się, że Amerykanie nie muszą silić się na obmyślanie ekscytującej fikcyjnej fabuły, bo prawdziwe wydarzenia sprzed lat dały im wystarczająco wiele materiału.

Dzięki drobiazgowej pracy, przeszukiwaniu wojennych archiwów i rozmowom z żyjącymi członkami 303. Dywizjonu Olson i Cloudowi udało się stworzyć wyjątkową książkę historyczną, która wciąga jak najlepsza powieść.

Skupiając się na pięciu pilotach legendarnej lotniczej formacji, w tym jej dowódcy, generale Witoldzie Urbanowiczu, autorzy przedstawiają heroiczną walkę Polaków – nam dobrze znaną, a na Zachodzie przemilczaną i właściwie zapomnianą. Amerykanie podarowali więc naszym „zapomnianym bohaterom” drugie życie, prezentując ich jako ludzi z krwi i kości, pełnych emocji, gniewu i bólu.

Nie tylko o Dywizjonie

Polakom wychowanym na legendzie myśliwskiego Dywizjonu 303 nie trzeba przypominać słynnej książki Arkadego Fiedlera, która przez lata stanowiła podstawę nauczania o tym niezwykłym fragmencie naszej historii. „Sprawa honoru” znacznie poszerza jednak ten temat. Autorom historia naszych asów przestworzy posłużyła za punkt wyjścia do opowiedzenia o Polsce i jej dramatycznej sytuacji w czasie II wojny światowej. To porażająca i otwierająca oczy lektura o zdradzie i tchórzostwie naszych teoretycznych sprzymierzeńców, którzy w chwili największej próby pozostawili nas samych sobie. To też książka o tym, jak pomimo tych przeciwności Polacy nie zapomnieli o swoich zobowiązaniach wobec aliantów.

„Sprawa honoru”, wydana właśnie ponownie po ponad dekadzie, w odświeżonej, poszerzonej wersji, to powieść wyjątkowa i wzruszająca. Porusza patriotyczne struny z klasą i autentyzmem, nie siląc się jednocześnie na patos. To historia, z której możemy być dumni i którą powinniśmy się chwalić.

Źródło okładki: marginesy.com.pl