Palniki do kotłów grzewczych – kryteria wyboru

Kotły gazowe i olejowe zwykle są sprzedawane w komplecie z palnikiem, choć niektórzy producenci pozostawiają klientowi możliwość wyboru spośród różnych palników. Wówczas dobór urządzenia sprowadza się do określenia jego typu, mocy czy rodzaju spalanego paliwa. Aby dobór został prawidłowo przeprowadzony – bezpiecznej jest zlecić go specjalistycznej firmie, która uwzględni nie tylko opory spalania, ale także geometrię, ciśnienie i wartość opałową danego paliwa.

Palniki wentylatorowe

W palnikach wentylatorowych powietrze do spalania paliwa jest zasysane i tłoczone do rury palnikowej z systemem mieszającym przy użyciu wentylatora. W takich palnikach ciśnienie powietrza i oleju jest tak regulowane, że zapewnia zmieszanie obu składników w proporcjach gwarantujących ograniczoną emisję szkodliwych związków. Ten rodzaj palnika jest powszechnie stosowany w kotłach grzewczych na olej opałowy lekki. Wśród tego rodzaju palników wyróżniamy palniki jedno- i dwustopniowe – głównie olejowe. W urządzeniach jednostopniowych wydajność zmienia się na skutek włączenia i wyłączenia palnika. Palniki dwustopniowe zapewniają bardziej ekonomiczną pracę systemu grzewczego, ponieważ na pierwszym stopniu palnik pracuje z mniejszą mocą, na drugim – z nominalną. Palniki olejowe i palniki gazowe (i jedno-, i dwustopniowe) są wyposażone w system zabezpieczeń kontrolujący pracę układu, a w razie nieprawidłowego działania wyłączający palnik i odcinający dopływ paliwa.

Nowoczesne palniki mają zapłon elektroniczny – paliwo zapala się od iskry w momencie włączania kotła. Uściślając, załączanie i wyłączanie palnika odbywa się poprzez odbiór sygnałów termostatu np. z automatyki kotła. Nad właściwą i bezpieczną pracą każdego palnika czuwa automat palnikowy oraz fotoelement kontrolujący płomień. Typowym wyposażeniem palnika wentylatorowego są:

• wentylator osiowy,
• automat palnika,
• dysza,
• pompa paliwowa,
• przepustnica powietrza,
• listwa z elektrozaworami,
• głowica palnikowa z elektrodami zapłonowymi.

Palniki inżektorowe

Palniki inżektorowe (atmosferyczne) są spotykane w kotłach gazowych z otwartą komorą spalania oraz w kotłach małej mocy. Takie palniki są również wykorzystywane do spalania cięższych olejów, ponieważ ich dysze się nie zatykają. To typ palnika, w którym powietrze niezbędne do spalania gazu zasysane jest na skutek różnicy ciśnień. Część powietrza niezbędna do procesu spalania zasysana jest przez gaz wypływający z dysz inżektora, a ok. 30-40 proc. to powietrze wtórne, które do komory spalania zasysane jest siłą ciągu rozgrzanych spalin. Palniki inżektorowe są tańsze od palników wentylatorowych, lecz zdecydowanie mniej ekonomiczne. Wyróżnia je cicha praca, mała wrażliwość na zmiany ciśnienia i niskie zużycie energii elektrycznej – nie posiadają wentylatora. Budowane są z żaroodpornej stali nierdzewnej i wyposażane w środki ograniczania emisji tlenków azotu.

Palniki z odparowaniem oleju

Trzeci typ palników to palniki z odparowaniem oleju, które znajdują zastosowanie w kotłach olejowych małej mocy. Olej spala się dopiero wówczas, gdy odparuje, zmiesza się z powietrzem i mieszanina oparów oleju-powietrza osiągnie temperaturę zapłonu. Podgrzew oleju realizuje elektryczny podgrzewacz, który dopasowuje swoją moc do chwilowego zapotrzebowania na ciepło. Po osiągnięciu ustalonej temperatury termostat wysyła sygnał do sterownika, który najpierw uruchamia wentylator, potem układ zapłonowy, a w następnej kolejności otwiera dopływ oleju. Paliwo, odparowując z powierzchni wanienki, tworzy parę, która następnie jest mieszana z powietrzem i spalana. Największą wadą tych palników jest ich duża czułość na zmiany ciągu kominowego.

Palniki ze zmiennym zasilaniem

Kocioł można również wyposażyć w palnik ze zmiennym zasilaniem (dwupaliwowy). Ten rodzaj palników może pracować jednocześnie lub naprzemiennie na gaz lub olej. W takim rozwiązaniu dysze gazowe są umieszczone przeważnie promieniowo, dookoła znajdującej się w środku dyszy olejowej. Palniki dwupaliwowe są stosowane przeważnie w dużych instalacjach grzewczych, gdy dąży się do większej niezależności nie tylko pod względem ekonomicznym, ale także zaopatrzenia.